PLjEVLjA - Stanri zgrade u Skerlićevoj ulici u Pljeljima u kojoj se nalazi gradska kotlarnica, pozvali su lokalnu upravu da ne dozvoli rad ovog najvećeg zagađivača grada koji je, kako tvrde, prema svim zakonskim propisima treba odavno da prestane sa radom. Stanari ističe da oni više ne mogu da čekaju realizaciju kojekakvih obećanja, koja se odnose na izgradnju nove toplane ili toplifikaciju grada.

-U stambenoj zgradi, smještenoj u Skerlićevoj ulici, nalazi se kotlarnica – tačnije toplana, koja je jedan od glavnih zagađivača vazduha u gradu i u kojoj su stanari višestruko ugroženi; kako zbog otrovnih gasova, dima, čađi, pepela, tako i zbog buke, vibracija i čestica nastalih radom ove toplane. Rad ove kotlarnice je neprihvatljiv po više osnova za stanare: građevinski, tehnološki i nadasve ekološki - navodi se u saopštenju stanara zgrade u Skerlićevoj ulici.

Oni ističu da je nezamislivo da u XXΙ vijeku, sa jasno definisanim standardima u pogledu životne sredine, u jeku pristupnih pregovora države Crne Gore Evropskoj uniji, građani, a pogotovo stanari Skerlićeve ulice, moraju da trpe kvazi opravdanja kako je riječ o, tobož, privremenom rješenju, koje treba da traje do izmještanja kotlarnice-toplane.

-Nezamislivo je da privremeno i prelazno rješenje bilo čega, a kamoli nečega što direktno ugrožava zdravlje i živote građana Pljevalja, traje od 1976. godine, dakle, punih 43 godine. Takođe, braniti javni interes na ovom primjeru, pritom, ne navodeći nijedan paralelni primjer u Evropi, gdje se kotlarnica-toplana, koja koristi ugalj, nalazi u strogom centru grada, znači biti nadasve neodgovorani bez imalo empatije prema 16 porodica iz Skerlićeve ulice, unutar kojih je oboljenje i smrtnost mlađih ljudi od kancera rapidno porasla (u zadnjih nekoliko godina umrlo je više od 30 ljudi), a koji u XXI vijeku imaju status taoca nad kojima se vrši ekološki genocid - poručili su ogorčeni stanari.

Oni navode da u toplani rade tri kotla snage 6 Mg, sa potpuno primitivnim kotlovima koji funkcionišu na principu mehaničkog loženja i ručnog izvlačenja pepela i šljake, pri čemu se odvoz otpada vrši na još primitivniji način, direktno pomoću traktorske prikolice.

- U moru logičke konfuzije i neodgovornosti prema životima ljudi, ističemo i flagrantno kršenje prava. Nadležni organ je 2011. godine zabranio rad kotlarnice, a prije tri godine istekla i upotrebna dozvola za rad instaliranih kotlova. Pitamo se zašto su odluke državnih organa mrtvo slovo na papiru i zahvaljujući kome, jer je riječi o građevinski i tehnološki neodrživom zdanju.Kotlarnica ne posjeduje nikakvu građevinsku i gradilišnu dokumentaciju, urbanističko-tehničke uslove, odgovarajuću revidovanu projektno-tehničku dokumentaciju, elaborat procjene uticaja na životnu sredinu, građevinsku dozvolu –saglasnost, rješenje o imenovanju i izjavu nadzornog organa, adekvatan privredni plan – zaštite od požara sa sistemom zaštite od požara, izvještaj o tehničkom pregledu izvedenih radova i upotrebnu dozvolu - ističu stanari i opominju nadležne subjekte da će potražiti zakonsku zaštitu, unaprijed se ograđujujući od političkih partija i dodatne partitokratske politizacije ovog problema, a pozivajuću sve zainteresovane stručnjake iz oblasti prava da se uhvate u koštac sa ovom nedvosmislenom i jasnom nepravdom koju trpe.

-Mi, stanari Skerlićeve ulice, nemamo više niti promil stpljenja, jer smo u više navrata izigrani raznim lažnim obećanjima. Evo, u proteklih desetak godina, uvjeravalisu nas da će kotlarnica biti izmještena na lokaciju Đulina guka, da će biti izgrađeno postrojenje na Radosavcu, toplana u Vektri, pa do najnovijeg obećanja toplifikacije grada od strane Termoelektrane – koja je sopstvenu široku svijest o razumijevanju ekoloških problema građana manifestovala skorijim uništenjem čitavog ekosistema u rijekama Ćehotini i Vezišnici - zaključuje se u saopštenju stanara uz napomenu da oni ne znaju da negdje u svijetu postoji toplana u stambenoj zgradi.

B. Je.

---

NVO Green Home: Izgradnja toplifikacione mreže – korak unazad
Iz NVO Green Home saoštili su da je protekle sedmice delegacija Opštine Pljevlja posjetila Tuzlu, gdje je razgovarano o iskustvu tog grada sa izgradnjom toplifikacione mreže. Tom prilikom dogovorena je prekogranična saradnja i podrška, i obećano da će Grad Tuzla na raspolaganje staviti Službu za komunalne poslove i JP Centralno grijanje kao pomoć u realizaciji projekta toplifikacije u Pljevljima.

Iz ove nevladine organizacije naglašavaju da to nije pravo rješenje jer problem aerozagađenja u Tuzli ovim putem nije riješen.

- U dokumentu, koji su objavili mreža nevladinih organizacija "Benkwach", Alijansa za zdravlje i životnu sredinu - HEAL i Centar za ekologiju i energetiku, navodi se da su mjerenja zagađenja vazduha tokom pet mjeseci u 2018. godini pokazala da je prosječan nivo PM10 bio dvostruko veći od dozvoljenog. Postavlja se pitanje da li Opština Pljevlja zaista treba da razmišlja o toplifikaciji Tuzle kao primjeru dobre prakse, kada su ulaganja u takav sistem ogromna, a gubici neizbježni? Nekadašnji izvori sredstava za ovakve i slične projekte bile su Svjetska i Evropska banka koje neće da ulažu u projekte koji podrazumijevaju nastavak korišćenja uglja. Jedini način finansiranja bio bi uzimanje kredita, što bi značilo zaduživanje države, opštine i lokalnog stanovništva. A pitanje je da li je uvođenje centralnog grijanja danas logično, kada je u procesu pristupanja Crne Gore ka EU neophodna dekarbonizacija i potpuni prestanak rada TE Pljevlja do 2050. godine- kaže Nevena Petković iz NVO Green Home.


Rad "Grijanja" pod znakom pitanja
Do 2009. godine u Pljevljima su postajale dvije kotlarnice. Jedna je bila u stanbenoj zgradi u Tršovoj ulici, a druga u stanbenoj zgradi u Skerlićevoj ulici. Te godine kotlarnica u Tršovoj ulici je ugašena, ali je rekosntrukcijom kapacitet kotlarnice u Skerlićevoj ulici pojačan. Tada je i formirano preduzeće “Grijanje” u okviru kog posluje kotlarnica u Skrerlićevoj ulici. Tadašnji predsjednik Opštine Filip Vuković je saopštio da je formiranje preduzeća “Grijanje” prvi korak do toplifikacije grada. Naravno od tog obećanja punih deset godina nije bilo ništa. U međuvremenu preduzeće “Grijanje” je zapalo u teškoće. Trenutno se radnicima duguje 10 plata. U kotlarnici u Skrelićevoj ulici radi 16 radnika, dok ih isto toliko radi u administraciji. Ukoliko bi se ugasila sadašnja kotlarnica, kako traže stanari, vjerovatno bi se ugasilo i preduzeće Grijanje.



”unaprijed se ograđujemo od političkih partija i dodatne partitokratske politizacije ovog problema, i pozivamo sve zainteresovane stručnjake iz oblasti prava da se uhvate u koštac sa ovom nedvosmislenom i jasnom nepravdom koju trpimo